Begin december werden miljoenen vissen door windvlagen (70 km) door golven op de oevers van Poopó-meer geworpen.

Het gaat vooral om de kleine autochtone karachi-vissen en de pejerey, uitgezaaid in de jaren 60.

Het gaat om een sliert van 30 km (50 zeggen anderen) van meerdere meters breed, met vaak meer dan 100 vissen per vierkante meter.

Rond de 30 miljoen dode vissen in totaal, zegt men.

Er zouden ook zo’n 600 vogels van verschillende soorten dood aangetroffen zijn.

Het niveau van het water is heel laag, maar het is niet de eerste keer dat het eiland Panza droog komt te staan. Weinig water betekent weinig zuurstof in het water, concentratie van zout en van vervuiling door mijnbouw (zware metalen) en andere activiteiten. Het waterniveau is laag omdat het nog vrijwel niet geregend heeft, hoewel de regentijd in december reeds moest begonnen zijn. Maar de mijnbouw is ook sinds meer dan 30 jaar enorme hoeveelheden water aan het gebruiken van de Desaguadero-rivier voor onophoudelijke besproeiingen (met cianuro) en voor het laten vollopen van de tajos (“open pit”) van de Kori- Kollo en Kori Chaca- goudmijnen bij het einde van de explotatie .  Ook vloeit nog steeds alle vervuilde water van de mijn van Huanuni (tinmijn) naar de rivier en zo naar het Poopó-meer. En zo zijn er tientallen mijnen en mijntjes die proper water ontnemen aan de rivieren die het Uru Uru en Poopó-meer voeden en vervuild water afleveren.

Men zoekt vooral de oorzaak van deze milieuramp in de gekende onstabiliteit  van het klimaat in de Andes  (jaren met veel en andere met heel weinig regen) en vooral in de klimaatsveranderingen van de laatste jaren (opwarming). Deze hebben ongetwijfeld mede de vermindering van het waterpeil veroorzaakt,  maar men kan daarmee de mijnbouw niet vrijpleiten. Minder water, verzilting en concentratie van vervuiling zijn door een samenloop van omstandigheden veroorzaakt.

Hebben de winden het vervuilde slib van het ondiepe water doen opwarrelen en hebben ze zo het zoute water voor de vissen totaal onleefbaar gemaakt. Stierven de vogels bij gebrek aan zoet drinkwater?  Zorgde de ongewone warmte niet alleen voor buitengewone verdamping, maar ook voor de aanwezigheid van giftige algen? Verder onderzoek zal voor verklaringen moeten zorgen. Het gaat niet om een eenmalig gebeuren. Het gebeurde vroeger reeds op kleinere schaal en kan zich in de toekomst steeds vaker en krachtiger voordoen.

Toen er op regionaal vlak geen onderzoek of hulpprogramma op gang kwam, trokken vertegenwoordigers van CORIDUP (de coordinatie-organisatie van de door mijnbouw vervuilde inheemse gemeenschappen) en van  CEPA naar het Ministerie van Volksgezondheid in La Paz. Ze vonden gehoor en een aantal ministeries en autoriteiten werden opgetrommeld voor een inspectie. Op basis daarvan kwam men tot  een aantal overeenkomsten. Het leger zal instaan voor het opruimen en verbranden van de dode vissen en vogels.  Er komt een grondig onderzoek van de situatie van Poopó-meer en er komt een hulpprogramma voor de betrokken gemeenschappen.

De massale vissterfte gebeurde vooral op de westkust van het Poopó-meer, in de omgevng van het dorp Untavi van de gemeente Toledo. Vooral de vier plaatselijke visserscooperaties  (Aymara-Quechua) zijn door deze milieuramp getroffen. De Uru’s van het Poopó-meer, die wel meer dan de andere bewoners afhankelijk zijn van  visvangst en jacht, zijn gevestigd op de oostelijke oever. Maar ook voor hen is de situatie catastrofaal, gezien het visbestand van het meer als zodanig aangetast is.  Gezien de toenemende vervuiling van de meren, zaaien ze zich sinds kort steeds meer quinua. CEPA begeleidt hen daarbij. Dit jaar echter, door de aanhoudende droogte en de nachtvorst, loopt ook hun quinua-productie gevaar….

Klik op de kaart voor een uitvergroting.